Elkarteentzako informazioa eta aholkularitza - Elkarte bat sortzeko urratsak
- Zer da elkarte bat?
- Kolektiboaren ezaugarriak
- Elkarte bat sortu aurretik egin beharreko urratsak
- Dokumentazioa
- Euskal Autonomia Erkidegoko Elkarteen Erregistroan inskribatzeko modua
- Nola eta non eska daiteke Identifikazio Fiskaleko Kodea (IFK)
- Banku-kontu bat irekitzea
- Estatutuak
1. Zer da elkarte bat?
Elkarte batek bete behar dituen oinarrizko baldintzak:
- Gutxienez hiru laguneko boluntario-taldea izan behar du.
- Helburu komunak proposatu behar ditu.
- Irabazi-asmorik ezin du eduki.
- Erakundeak soberakin ekonomikorik edo kontratupeko langilerik badu, edota dirurik irabazten badu, erakunde horretan berean inbertitu behar du diru hori.
- Aldarrikapenak edota eskubide gisa eskatzen diren erantzun edo konponbideak sortzean egin behar du lan.
- Demokratikoki funtzionatu behar du.
- Estatuaren, edo ezein alderdi politiko edota enpresaren mende ezin dute egon.
Biltzea eta elkartzea eskubide konstituzionala da, eta beraz, ezein erregistrotan ez du zertan inskribatu. Aitzitik, legezkotasunari dagokionez, gomendagarria da elkartea dagokion erregistroan inskribatzea (tokian tokikoan, erkidegokoan, edota estatukoan).
2. Kolektiboaren ezaugarriak
Erakundeak, federazioak edo koordinakundeak izan daitezke kolektiboak. Hiru kasu horietan, funtzionamendua berbera da. Ezberdintasun bakar bat dute: federazioetako eta koordinakundeetako kideak pertsona juridikoak dira, elkarteak, hain zuzen ere, eta estatuetan zehaztu behar da hori.
3. Elkarte bat sortu aurretik egin beharreko urratsak
- Elkartearen eskumenaren eremua ezagutzea.
- Elkarte bat sortzeko eta erregistratzeko baldintzak:
- Gutxienez hiru lagunez osatua egotea.
- Beharrezko dokumentazio guztia lortzea.
- Dagokion erregistroa bilatzea eta erregistro horretan inskribatzea.
- Erregistra daitezkeen elkarteak: Gizarte-jarduerak gauzatzen dituen edozein elkarte, honako hauek izan ezik: Politikoak, Sindikalak, Enpresa-erakundeak, Elizak, Erlijio-sinesbideak eta -elkarteak, Kirol-federazioak, Ondasunen eta jabeen elkarteak, Sozietate-kontratuaren arabera arautzen diren entitateak, kooperatibak, Mutualitateak, Enpresen aldi baterako batasunak, Interes ekonomikoa duten elkarteak
4. Dokumentazioa
Fundazio Akta
Gutxienez hiru pertsonen artean adostua, erakunde antolatua sortzeko nahia jasotzen duen agiria da fundazio. Akta horrek, gainera, elkartearen izena, izen soziala eta elkartearen bazkide sortzaileen datuak ere jasotzen ditu.
Elkartearen izen zehatza, baldintza hauek bete behar dituena:
- Izenak bat etorri behar du eratze-aktaren lehen akordioarekin eta estatutuen lehen artikuluarekin.
- Izenean nahitaez agertu beharko du "asociación" edo "elkarte" hitzak.
- Izenean, agertu behar du, alde batetik, elkartearen helburuei edo helburu nagusiari erreferentzia egiten dioten hitz bat edo gehiago, eta, bestetik, izena bereizteko eta beste elkarteen izenekin desberdintzeko termino bat (hitz bat edo batzuk izan daitezke, edo siglak).
Pertsona fisiko edo juridikoak, publiko edo pribatuak izan daitezke elkarte horien kideak.
14 urtetik gorako adingabeek, emantzipatu gabe badaude, tutoreen baimen egiaztatua eman beharko dute.
Bestalde, dagoeneko elkarte batekoak diren pertsona juridikoek beren organo eskudunen berariazko baimena beharko dute; erakunde-mailakoek, berriz, beren zuzendaritza-organoen baimena.
Estatutuak
Funtsezko arau horien bitartez funtzionatzen du edozein elkartek. Arau juridikoak ez badira ere, lotesleak dira, eta elkarte batean sartzen direnean, kide guztiak elkarte horretako estatutuen eraginpean jartzen dira.
Fundazio-aktarekin batera aurkeztu behar dira, eta Elkartzeko Eskubidea arautzen duen 1/2002 Lege Organikoan, martxoaren 22koan, eta 7/2007 Legean, Euskadiko Elkarteei buruzkoan, zehaztutako baldintzak bete behar dituzte.
Estatutuek, normalean, kideek adostutako guztia jaso ahal izango dute, betiere legeen aurka ez badoa eta elkarteak eratzen dituzten printzipioekin kontraesanean ez badago.
Zuzendaritza-batzordea
Zuzendaritza-batzordea deritzon agiriak Batzorde hori osatzen duten pertsonen datuak jaso behar ditu.
5. Euskal Autonomia Erkidegoko Elkarteen Erregistro Orokorrean inskribatzeko modua
Elkarte bat sortzeko behar diren agiri guztiak bete ondoren, Euskal Autonomia Erkidegoko Elkarteen Errolda Nagusiko bulegora elkartearen eraketaren inskripzioa egin behar da. 2018ko urriaren 2tik aurrera, izapideak elektronikoki bakarrik egiten dira PDF formatuan.
Honako dokumentazio hau aurkeztu behar da:
- Eraketa-akta. Kide sortzaileen izenpeak eduki behar dituzte.
- Estatutuak. Elkarteko zuzendaritzaren eta idazkaritzaren ardura duten pertsonek sinatu behar dituzte orri guztiak izenpetuta (bi aldeetatik).
- Zuzendaritza-batzordea osatzen duten pertsona guztien Nortasun Agiri Nazional edo NANen fotokopia bana.
- Denboraldi jakin bat igaro ondoren (hiru hilabetetik gorakoa ez), Erregistroak elkartearen inskripzioaren berri emango du. Horren ondoren, akten, kontuen eta kideen liburuak legeztatzeko unea da.
Erregistroan inskribatzeak publiko bihurtzen ditu elkarteen eratzea eta estatutuak.
6. Nola eta non eska daiteke Identifikazio Fiskaleko Kodea (IFK)
Elkartea EAEko erregistroan inskribatu ondoren, Identifikazio Fiskaleko Kodea (IFK) eskatu behar da. Arabako Foru Aldundiko Ogasunean (Samaniego kalea 14) egin behar da eskaera hori, 036 ereduko inprimakiaren bitartez. Inprimaki horrekin batera, honako hauek aurkeztu behar dira:
- Eusko Jaurlaritzan aurkeztutako agiri guztien jatorrizkoak eta fotokopiak.
- Kide sortzaileetako baten Nortasun Agiri Nazional edo NANa; pertsona horrek, gainera, IFKren eskaera sinatu beharko du.
7. Banku-kontu bat irekitzea
Aurreko urratsak eman ondoren, elkartearentzako banku-korronte bat ireki daiteke. Horretarako, finantza-erakundera identifikazio fiskaleko txartelarekin joan behar da.
8. Estatutuak aldatzea
Martxan denboraldi jakin bat eman ondoren, elkarteak Estatutuak aldatzeko premia duela egiaztatzen badu, ezohiko batzar orokor batera deitu beharko du elkarte horrek. Aldaketa onartu ahal izateko, Estatutuetan ezarritako pertsona-kopuru baten adostasuna beharrezkoa izango da (quorum).
Ez da estatutuen aldaketa inskribatuko, harik eta zuzendaritza batzordea eguneratuta egon arte.
Izapide horretarako, honako agiri hauek eraman beharko dira:
- Aparteko Batzar Nagusiaren erabakiari buruzko ziurtagiria.
- Estatutuak.
Zalantzak argitzeko: asociacionismo@vitoria-gasteiz.org
Web orrialde honetan erakutsitako informazioak zeure informazio-beharrak betetzen ez baditu, eskatu behar dituzun argibideak Herritarren Postontziaren bidez.